مواردی که قضا و کفاره واجب است:
افطار عمدی:
مسأله ۱۳۹۹- كارهايى كه روزه را باطل مى كند اگر عمداً و با علم و اطّلاع انجام دهد، علاوه بر اينكه روزه او باطل مى شود و قضا دارد، كفّاره نيز دارد؛ ولى اگر به خاطر ندانستن مسأله باشد كفّاره ندارد، ولى قضای آن واجب است.
***
علم به حرمت جهل به بطلان:
مسأله ۱۴۰۰- هرگاه به واسطه بى اطّلاعى و ندانستن مسأله، كارى را انجام دهد كه مى داند حرام است، ولى نمى دانسته است كه روزه را باطل مى كند، قضا دارد ولی کفاره ندارد.
***
جهل به کفاره و انجام مبطل حرام:
در صورتی که فردی بدون اطلاع از کفاره، روزه خود را با کار حرامی باطل نماید علاوه بر قضا، کفاره جمع بر او واجب می شود(بنابر احتیاط واجب).
***
جاهل به کفاره:
کسی که می داند شکستن نذر یا روزه جایز نیست ولی جاهل نسبت به کفاره آن است باید کفاره بدهد خواه جاهل قاصر باشد یا مقصر.
***
ناتوان در کفاره جمع تا سال بعد:
اگر سایر اعمال را می تواند باید انجام دهد و إلا به مسئله ۱۴۰۲ مراجعه شود.
مسأله ۱۴۰۲- هرگاه هیچ یک از این سه کار ممکن نشود هر چند «مُد» که می تواند به فقرا اطعام کند و اگر نتواند باید ۱۸ روز روزه بگیرد و اگر نتواند هر چند روز که می تواند به جا آورد و اگر نتواند استغفار کند و همین اندازه که در قلب بگوید:
«استغفرالله» کافی است و واجب نیست بعداً که قدرت پیدا کرد کفاره رابدهد.