**زکات فطره**
*
***مسائل متفرقه زکات فطره***
*
*
قصد قربت در فطره:
مسأله ۱۷۱۸- در زكات فطره مانند زكات مال قصد قربت لازم است، يعنى بايد براى اطاعت فرمان خدا زكات فطره بدهد و نيّت فطره نيز شرط است.
***
پرداخت زکات فطره قبل از ماه رمضان:
مسأله ۱۷۱۹- زكات فطره را نمى توان قبل از ماه رمضان داد و اگر بدهد بايد روز عيد فطر اعاده كند، همچنين احتياط واجب آن است كه در ماه مبارك رمضان هم ندهد، ولى اگر پيش از ماه رمضان يا در ماه رمضان چيزى را به فقير قرض دهد و بعد از آن كه فطره بر او واجب شد طلب خود را به جاى فطره حساب كند مانعى ندارد.
***
معیار، خوراک معمولی اهل شهر:
مسأله ۱۷۲۰- در زكات فطره خوراك شخصى خود انسان ملاك نيست بلكه خوراك معمولى اهل شهر و يا محل ملاك است؛ بنابراين، كسى كه هميشه برنج مى خورد مى تواند زكات فطره را از گندم بدهد.
***
پرداخت پول بجای جنس:
مسأله ۱۷۲۱- در زكات فطره مى توان به جاى جنس، پول داد، مثلًا حساب مى كند قيمت يك من گندم چه اندازه است؛ پول آن را به همين عنوان به فقير مى دهد، ولى بايد توجّه داشت ملاك، قيمت خرده فروشى در بازار آزاد است نه قيمت عمده فروشى و نرخ رسمى و به تعبير ديگر بايد پولى بدهد كه فقير اگر بخواهد بتواند با آن همان جنس را از بازار بخرد.
***
گندم فطره مخلوط به خاک نباشد:
مسأله ۱۷۲۲- گندم يا چيز ديگرى را كه براى فطره مى دهند بايد مخلوط با خاك و اشياء ديگر نباشد، مگر اينكه بقدرى كم باشد كه به حساب نيايد.
***
فطره از جنس معیوب نباشد:
مسأله ۱۷۲۳- زكات فطره را از جنس معيوب نمى توان داد، ولى اگر جايى باشد كه آن جنس خوراك غالب آنها محسوب مى شود اشكال ندارد.
***
زکات فطره چند نفر از چند جنس:
مسأله ۱۷۲۴- كسى كه زكات فطره چند نفر را مى دهد لازم نيست همه را از يك جنس بدهد و مى تواند (مثلًا) براى بعضى گندم و براى بعضى جو بدهد.
***
وقت ادای زکات فطره:
مسأله ۱۷۲۵- وقت اداى زكات فطره، روز عيد فطر قبل از انجام نماز است؛ بنابراين، كسى كه نماز عيدفطر را مى خواند بايد فطره را پيش از نماز عيد بدهد، ولى اگر نماز عيد را نمى خواند مى تواند تا ظهر روز عيد تأخير بيندازد.
***
کسی که دسترسی به فقیر ندارد:
مسأله ۱۷۲۶- اگر دسترسى به فقير ندارد مى تواند مقدارى از مال خود را به نيّت فطره جدا كرده و براى مستحقّى كه در نظر دارد يا براى هر مستحق كنار بگذارد و بايد هر وقت كه آن را مى دهد نيّت فطره نمايد.
***
اگر فطریه را ندهد:
مسأله ۱۷۲۷- اگر موقعى كه دادن زكات فطره واجب است فطره را ندهد و كنار هم نگذارد احتياط آن است كه بعداً به نيّت «ما فىالذّمّه» يعنى بدون اينكه قصد ادا و قضا كند فطره را بدهد.
***
تعویض مال فطره:
مسأله ۱۷۲۸- مالى را كه به قصد فطره كنار گذارده، نمى تواند آن را با مال ديگرى عوض كند، بلكه بايد همان را براى فطره بدهد.
***
اگر فطریه از بین برود:
مسأله ۱۷۲۹- هرگاه مالى را كه براى فطره كنار گذاشته از بين برود، چنانچه دسترسى به فقير داشته و كوتاهى كرده بايد عوض آن را بدهد و اگر دسترسى نداشته و در حفظ آن نيز كوتاهى نكرده چيزى بر او نيست.
***
قرار دادن بخشی از یک کالا برای فطریه:
مسأله ۱۷۳۰- هرگاه انسان مالى اعم از پول یا کالا دارد كه قيمتش از فطره بيشتر است چنانچه نيّت كند كه مقدارى از آن مال براى فطره است اشكال دارد.
***
مصرف زکات فطره در محل شهر:
مسأله ۱۷۳۱- احتياط واجب آن است كه زكات فطره را در همان محل مصرف كند، مثلًا نمى تواند براى بستگانش كه در شهر ديگرى هستند بفرستد، مگر اينكه در آن محل مستحقّى پيدا نشود و هرگاه با وجود مستحق فطره را به جاى ديگرى ببرد و تلف شود ضامن است، ولى حاكم شرع مى تواند با توجّه به مصالح نيازمندان اجازه دهد آن را به محلّ ديگرى ببرند.
***
مصرف زکات فطره برای غیر فقرا:
مسأله ۱۷۳۲- زكات فطره را بنابر احتياط واجب در غير مورد فقرا و مساكين نمى توان مصرف كرد، همچنين نمى توان از آن كارخانه هايى تأسيس كرد و منافع آن را در خدمت نيازمندان گذارد، ولى تهيّه سرمايه از آن براى افراد نيازمند به مقدارى كه زندگانى آنها را اداره كند جايزاست.
***
اگر فقیر فطریه را بگیرد و سال بر آن بگذرد:
هرگاه اضافه از نیاز گرفتید باید کل آن را به فقیر دیگری بدهید.
***
واریز فطریه به حساب بانکی فقیر:
واریز فطریه به حساب بانکی شخص نیازمند مانعی ندارد و از این جهت اشکالی ندارد.
***
اختلاف مرجع تقلید میزبان و میهمان در فطریه:
اگر مرجع تقلید میزبان و مهمان متفاوت باشد به گونه ای که مرجع میزبان، فطریّه کسى که فقط شب عید را میهمان اوست بر عهده میزبان نمى داند، و میهمان مقلّد مرجعى باشد که فطریّه چنان شخصى را بر عهده میزبان مى داند، پرداخت فطریه بر عهده هیچ کدام نیست.