**راه ثابت شدن اول ماه**

*

*

طريق ثابت شدن اول ماه: الف) ديدن ماه با چشم غیر مسلح. ب) شهادت افراد مورد اطمینان( همچنين هر چيزى كه مايه يقين گردد). ج) شهادت دو مرد عادل. د) گذشتن سى روز تمام از اوّل ماه قبل كه اوّل ماه جدید با آن ثابت مى‏شود (البتّه اين در صورتى است كه اوّل ماه قبل مطابق همين طرق ثابت شده باشد). ه) حكم حاكم شرع، مگر كسى كه يقين به اشتباه او دارد.

 

***

محاسبات نجومی:

مسأله ۱۴۵۷- اوّل ماه به وسيله تقويمها و محاسبات منجّمين ثابت نمى‏ شود، هرچند آنها اهل اطّلاع و دقّت باشند، مگر اين‏كه از گفته آنها يقين حاصل گردد، همچنين بلند بودن ماه و دير غروب كردن آن دليل بر اين نمى‏ شود كه شب قبل شب اوّل ماه بوده است.

***

ثبوت شهری برای شهرهای دیگر:

مسأله ۱۴۵۸- اگر در شهرى اوّل ماه ثابت شود براى شهرهاى ديگر كه با آن نزديك است كافى است و همچنين شهرهاى دور دستى كه افق آنها با هم متّحد است.

 

***

قضای روزه اگر اول ماه بعدا ثابت شود:

مسأله ۱۴۵۹- اگر اوّل ماه رمضان ثابت نشود روزه واجب نيست، ولى اگر بعداً ثابت شود كه آن روزى را كه روزه نگرفته اوّل ماه بوده بايد آن را قضا كند.

 

***

یوم الشک:

مسأله ۱۴۶۰- روزى را كه انسان شك دارد آخر رمضان است يا اوّل شوّال بايد روزه بگيرد، امّا اگر در اثناء روز ثابت شود كه اوّل شوّال است بايد افطار كند هر چند نزديك مغرب باشد.

 

***

زندانی که اوقات را نمی داند:

مسأله ۱۴۶۱- هرگاه شخص زندانى نتواند به ماه رمضان يقين پيدا كند بايد به گمان خود عمل نمايد و آن ماه را كه بيشتر احتمال مى ‏دهد كه ماه رمضان است روزه بگيرد و اگر گمان براى او حاصل نشود هر ماهى را كه روزه بگيرد صحيح است، ولى احتياط واجب آن است كه اگر زندان او ادامه يابد در سال آينده نيز همان ماه را روزه بگيرد.

 

***

اعتبار حکم حاکم:

رویت هلال حکم شرعی نیست تا نیاز به تقلید داشته باشد ولی هر کس از گفته مرجع تقلید اطمینان پیدا کند می تواند طبق آن عمل کند مگر این که بداند مستند حاکم یا مرجع تقلید اشتباه بوده، در این صورت عید حتی با حکم حاکم نیز ثابت نمی شود.

 

***

کسی که روزه خود را با حکم حاکم افطار کرده:

در صورتی که با حکم حاکم به یقین رسیده قضا دارد ولی کفاره ندارد.

 

***

افق شهرهای ایران:

همه شهرهای ایران هم افق نیستند ولی غالباً دارای یک افق می باشند و اگر در شهرهای مرکزی دیده شود برای سایر شهرهای ایران کافی است.

 

***

اعتماد به اعلام اوقات سیما:

در صورتی که از هر منبعی اطمینان به ماه پیدا کنید شکستن روزه جایز است.

 

***

رویت هلال در کشورهای حاشیه خلیج فارس:

ساکنین کشورهای حاشیه خلیج فارس می توانند به اعلام اول ماه ایران عمل کنند.

 

***

رویت هلال شوال و افطار قبل از مغرب:

دیدن ماه شوّال به تنهائى براى افطار کافى نیست; بلکه باید روز تمام شود. و اگر کسى جاهل به مسئله بوده باید قضا کند، امّا کفّاره ندارد و بر کسى که دستور افطار داده کفّاره اى نیست; هرچند نباید بدون تحقیق مسئله بگوید.

***

رویت هلال در شهرهای مجاور:

در شهرهايى كه از نظر افق با آن شهر هم افق، يا قريب الافق است، حجّت مى باشد.

***

عید فطر در دو مکان:

کسی که در کشوری عید فطرش بوده و موقع بازگشت در ایران هنوز ماه رمضان است باید مطابق مردم ایران روزه بگیرد.

***

عید واحد در کلیه بلاد مسلمان:

با توجه به اختلاف افق ها نمی توان عید واحد قائل شد، مخصوصا گاهی که ما نماز عید می خوانیم و در منطقه دیگری از دنیا هنوز شب است.