احکام روزه شخص مسافر

*

*

روزه مسافر:

مسافر نبايد روزه (واجب یا مستحب) بگيرد، و بطور كلّى در هر موردى نماز شكسته است روزه را بايد ترك كرد و در جايى كه نماز را بايد تمام بخواند (مانند كسى كه شغلش مسافرت است و يا در محلّى قصد ماندن ده روز كرده) بايد روزه را بگيرد.

 

***

سفر در ماه رمضان:

مسأله ۱۴۴۱- مسافرت در ماه رمضان حرام نيست، ولى اگر براى فرار از روزه باشد مكروه است.

***

سفر و روزه واجب غیر ماه رمضان:

مسأله ۱۴۴۲- هرگاه روزه روز معيّنى غير از ماه رمضان بر انسان واجب باشد (مثل‏ اين‏كه نذر كرده نيمه‏ شعبان را روزه بگيرد) بنابر احتياط واجب نبايد در آن روز مسافرت كند، و اگر در سفر است چنانچه امكان دارد در جايى قصد توقّف ده روز كند و آن روز را روزه بگيرد.

 

***

نذر روزه در سفر:

مسأله ۱۴۴۳- اگر نذر روزه‏ كند ولى روز آن را معيّن نسازد نمى ‏تواند آن را در سفر به ‏جا آورد، حتی اگر نذر کند در سفر روزه بگیرد یا فلان روز را روزه بگیرد خواه در سفر باشد یا در حضر این نذر هم صحیح نیست.

 

***

روزه حاجت در مدینه:

مسأله ۱۴۴۴- مسافر مى ‏تواند براى گرفتن حاجت، سه روز در مدينه روزه مستحبّى بگيرد (هر چند قصد ده روز نكند) ولى احتياط واجب آن است كه روز چهارشنبه و پنجشنبه و جمعه را اختيار كند.

 

***

اگر نداند که روزه مسافر باطل است:

مسأله ۱۴۴۵- كسى كه اصلًا نمى ‏داند روزه مسافر باطل است اگر در سفر روزه بگيرد روزه ‏اش صحيح است، ولى اگر در بين روز مسأله را بفهمد روزه ‏اش باطل مى ‏شود.

 

***

اگر مسافر موضوع یا حکم را فراموش کند:

مسأله ۱۴۴۶- هرگاه فراموش كند مسافر است، يا فراموش كند كه روزه مسافر باطل است و در اين حال روزه بگيرد، بنابر احتياط واجب بايد روزه را قضا كند.

 

***

سفر قبل یا بعد از ظهر:

مسأله ۱۴۴۷- هرگاه روزه دار بعد از ظهر مسافرت نمايد بايد روزه خود را تمام كند، امّا اگر پيش از ظهر مسافرت نمايد روزه ‏اش باطل است، ولى قبل از آن‏كه به حدّ ترخص برسد نمى ‏تواند روزه را افطار كند و اگر پيش از آن افطار كند كفّاره بر او واجب است (منظور از حدّ ترخص جايى است كه صداى اذان شهر را نشنود، يا به جايى برسد كه از نظر مردم شهر پنهان گردد).

 

***

بازگشت به وطن قبل یا بعد از ظهر:

مسأله ۱۴۴۸- هرگاه مسافر پيش از ظهر به حد ترخص وطن، يا جايى كه قصد ده روز توقّف دارد برسد، چنانچه كارى كه روزه را باطل مى ‏كند انجام نداده باشد بايد روزه بگيرد و اگر انجام داده بايد بعداً قضا كند و مستحب است باقيمانده آن روز را امساك نمايد، ولى اگر بعد از ظهر وارد شود نمى ‏تواند روزه بگيرد.

 

***

سیر غذا خوردن و جماع برای معذورین:

مسأله ۱۴۴۹- مسافر و كسى كه از روزه گرفتن معذور است مكروه است در روز ماه‏ رمضان در خوردن و آشاميدن، خود را كاملًا سير كنند، همچنين جماع براى آنها مكروه است.

 

***

حد ترخص؛ ملاک رسیدن به وطن قبل از ظهر:

در صورتی که قبل از اذان ظهر به حد ترخص وطن یا جایی که قصد دارد حداقل ده روز در آنجا توقف کند برسد و کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد نیت روزه می کند و روزه اش صحیح است.

 

***

روزه خواری در ملا عام برای معذور:

روزه خواری برای افراد معذور در بلاد اسلام قطعا جایز نیست و در بلاد کفر اگر سبب وهن اسلام نشود مانعی ندارد.

***

انصراف از قصد ده روز:

اگر انسان قبل از اذان ظهر به محلی برسد و قصد ده روز کند و بعد از ظهر آن روز مشکلی برایش پیش بیاید که از قصد ده روز برگردد. روزه آن روز صحیح است.

 

***

انصراف از سفر قبل از رسیدن به مسافت:

اگر برای روزه نگرفتن قصد طی کردن مسافت شرعی کند و هنگام رسیدن به چهار فرسخ پشیمان شود در صورتی که قبل از اذان ظهر به وطن بازگردد یا به حد ترخص آن برسد و نیت روزه کند روزه اش صحیح است.

 

***

هر روز مسافرت کردن برای روزه نگرفتن:

اگر شخصی برای افطار کردن تمام یک ماه رمضان هر روز مسافت شرعی را طی کند کثیر السفر محسوب می شود و باید روزه بگیرد.

 

***

بلاد کبیره:

حکم بلاد کبیره و غیر کبیره یکسان است و محلات مختلف تهران جزو تهران محسوب می شود حد ترخص در هر شهری آن است که از آخرین خانه های شهر به قدری دور شوند که صدای اذان شهر را نشنوند.

 

***

اگر افطار کند و قبل از ظهر به وطن برسد:

اگر شخصی در ماه رمضان صبح به مسافرت رفته روزه اش را بخورد ولی قبل از ظهر به وطن باز گردد روزه آن روز قضا شده و پس از ماه رمضان قضای آن را بجا می آورد.

 

***

افطار روزه قبل از رسیدن به حد ترخص:

اگر فردی قصد سفر کرده باشد و فراموش کرده یا نداند که تا قبل از حد ترخص خوردن و آشامیدن حرام است و این کار را (قبل از حد ترخص) انجام دهد، تنها قضای روزه کافی است.

 

***

قصد ده روز و سفر به کمتر از مسافت:

در فاصله کم مانند ۴ کیلومتر می تواند در دو یا چند محل اقامت کند و در فاصله کمتر از ۲۱/۵ کیلومتر، تا یکی دو ساعت می تواند بماند؛ هرچند هر روز باشد.

 

***

سفر چند روزه دانشجویان به محل تحصیل:

اگر در دوران تحصیل آنجا حکم وطن شما را دارد و در آن محل سکونت می کنید چنانچه قبل از اذان ظهر به آنجا برسید (چنانچه کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشید) باید روزه بگیرید و اگر در دوران تحصیل، کثیر السفر بوده اید با توجه به فاصله ای که ایجاد شده، در این چند روز مسافر هستید و نماز و روزه تان شکسته است (تا زمانی که دوباره کثیر السفر شوید).

 

***

روزه مسافر:

اگر بخواهید مسافت شرعی (۲۱/۵ کیلومتر) را طی کنید و اذان ظهر را در شهر یا روستای محل زندگی خود یا حد ترخص آن یا جایی که بخواهید حداقل ده روز بمانید نباشید مسافرید و نماز و روزه شما شکسته است. در برگشت نیز اگر قبل از اذان ظهر، در مکانهای مذکور نباشید آن روز را روزه ندارید.

 

***

حدّ ترخص:

«حدّ ترخّص» يعنى از وطن يا محلّ اقامتش به اندازه ‏اى دور شود كه صداى اذان شهر را نشنود و مردم شهر او را نبينند، امّا ديدن و نديدن ديوارهاى شهر اثرى ندارد.

 

***

روزه واجب در سفر عمره:

روزه را در سفر نمی توان انجام داد حتی در مکه و مدینه، مگر اینکه قصد ده روز کند.