(وجوب و تعریف روزه):
در هر سال واجب است همه افراد مكلّف يك ماه مبارك رمضان براى اطاعت از فرمان خدا روزه بگیرند و از اذان صبح تا مغرب، از چيزهايى كه روزه را باطل مىكند اجتناب کنند.
*****
(نیّت)
*****
نیت روزه:
مسأله ۱۳۱۶- روزه از عبادات است و لازم است با نيّت به جا آورده شود، در موقع نيّت لازم نيست به زبان بگويد، يا از قلب خود بگذراند همين اندازه كه در نظرش اين باشد كه براى اطاعت فرمان خدا از اذان صبح تا مغرب كارهايى كه روزه را باطل مىكند ترك نمايد كافى است.
***
زمان افطار و سحر:
مسأله ۱۳۱۷- بايد احتياطاً كمى قبل از اذان صبح و كمى هم بعد از مغرب، از انجام اين كارها خوددارى كند تا يقين حاصل كند كه تمام اين مدّت را روزه داشته است.
***
زمان نیت هر روز:
مسأله ۱۳۱۸- كافى است كه در هر شب از ماه مبارك رمضان براى روزه فردا نيّت كند، ولى بهتر است كه در شب اوّل ماه، علاوهبراين، نيّت روزه همه ماه را نيز بنمايد.
***
انتهای زمان نیت روزه ماه رمضان:
مسأله ۱۳۱۹- نيّت وقت معيّنى ندارد، بلكه هر موقعى تا قبل از اذان صبح نيّت كند كافى است و همين كه براى خوردن سحرى برمىخيزد و اگر از او سؤال شود منظورت چيست؟ بگويد: «قصد روزه دارم» كافى است.
***
وقت نیت برای روزه مستحبی:
مسأله ۱۳۲۰- وقت نيّت براى روزه مستحبّى در تمام روز نيز ادامه دارد حتّى اگر مختصرى به مغرب باقى مانده باشد و تا آن موقع كارهايى كه روزه را باطل مىكند انجام نداده است مىتواند نيّت روزه مستحبّى كند و روزه او صحيح است.
***
فراموشی نیت روزه ماه رمضان:
مسأله ۱۳۲۱- اگر در ماه رمضان نيّت را فراموش كند چنانچه تا قبل از اذان ظهر يادش بيايد و فوراً نيّت كند و كارى كه روزه را باطل مىكند انجام نداده باشد روزهاش صحيح است، امّا اگر بعد از ظهر نيّت كند صحيح نيست.
***
تعیین روزه در غیر ماه رمضان+ نداند ماه رمضان است و نیت غیر رمضان کند:
مسأله ۱۳۲۲- هرگاه كسى بخواهد روزه اى غير از روزه ماه رمضان به جا آورد بايد آن را معيّن كند، مثلًا نيّت كند روزه قضا مى گيرم، يا روزه نذر به جا مى آورم ولى در ماه مبارك رمضان همين اندازه كه نيّت كند فردا را روزه مى گيرم كافى است، بلكه اگر نداند ماه رمضان است يا بداند و فراموش كند و روزه ديگرى را قصد كند روزه ماه رمضان حساب مى شود، ولى اگر عمداً در ماه مبارك رمضان نيّت روزه غير ماه رمضان را كند (در حالى كه مى داند در ماه رمضان روزه غير ماه رمضان صحيح نيست) روزه او باطل است، يعنى نه از رمضان حساب مى شود و نه از غير آن.
***
تعیین روزهای ماه رمضان در نیت:
مسأله ۱۳۲۳- لازم نيست در موقع نيّت، معيّن كند كه روز اوّل ماه است يا دوم يا غير آن، حتّى اگر روزى را تعيين كند مثلًا بگويد به نيّت روز دوم ماه روزه مى گيرم بعد معلوم شود سوم بوده، روزه او صحيح است.
***
بیهوشی در بخشی از روز:
مسأله ۱۳۲۴- اگر پيش از اذان صبح نيّت روزه كند و بعد بيهوش يا مست شود و در بين روز به هوش آيد در حالى كه هيچ كار خلافى به جا نياورده، احتياط واجب آن است روزه آن روز را تمام كند و قضاى آن را هم به جا آورد.
***
وظیفه کسی که فراموش کرده ماه رمضان است:
مسأله ۱۳۲۵- اگر نداند يا فراموش كند ماه رمضان است و روزه نگيرد و بعد از ظهر ملتفت شود و يا قبل از ظهر در حالى كه افطار كرده باشد، بايد به احترام ماه رمضان تا مغرب كارهايى كه روزه را باطل مى كند ترك نمايد و بعد از ماه رمضان آن روز را قضا كند.
***
وظیفه کودکی که قبل یا بعد از اذان صبح بالغ شود:
مسأله ۱۳۲۶- اگر كودكى پيش از اذان صبح بالغ شود بايد روزه بگيرد و اگر بعد از اذان بالغ شود و كارى كه روزه را باطل كند انجام نداده باشد احتياط واجب آن است كه روزه را بگيرد و بعد هم قضا كند.
***
عدم جواز روزه مستحبی برای کسی که روزه قضا دارد:
مسأله ۱۳۲۷- كسى كه روزه قضاى ماه رمضان يا روزه واجب ديگرى بر ذمّه دارد جايز نيست روزه مستحبّى بگيرد و اگر فراموش كند و روزه مستحبّى بگيرد چنانچه قبل از ظهر يادش بيايد مىتواند نيّت خود را به روزه واجب برگرداند، ولى اگر بعد از ظهر باشد روزه او باطل است.
***
جواز روزه مستحبی برای اجیر:
مسأله ۱۳۲۸- كسى كه براى روزه شخص مرده اى اجير شده مى تواند روزه مستحبّى براى خودش بگيرد.
***
زمان نیت روزه واجب معین غیر ماه رمضان:
مسأله ۱۳۲۹- اگر غير از روزه ماه مبارك روزه ديگرى بر انسان واجب باشد، مثلًا نذر كرده كه روز معيّنى را روزه بگيرد، چنانچه عمداً تا اذان صبح نیت نكند روزه اش باطل است، ولى اگر يادش برود و پيش از ظهر يادش بيايد مى تواند نيّت كند.
***
زمان نیت روزه واجب غیر معین:
مسأله ۱۳۳۰- هرگاه روزه واجب غير معين بر ذمه دارد (مانند روزه قضاى ماه رمضان يا روزه كفّاره) وقت نيت آن تا ظهر باقى است، يعنى چنانچه چيزى كه روزه را باطل مى كند انجام نداده باشد و قبل از ظهر نيت كند روزه او صحيح است.
***
کافری که پیش از ظهر مسلمان شود:
هرگاه كافرى در ماه رمضان پيش از ظهر مسلمان شود چنانچه تا آن وقت كارى كه روزه را باطل مى كند انجام نداده، بنابر احتياط واجب روزه بگيرد و قضا هم ندارد.
***
مریضی که پیش از ظهر خوب شود:
اگر مريض پيش از ظهر خوب شود و كارى كه روزه را باطل مى كند انجام نداده باشد بايد نيت روزه كند و احتياطاً قضا هم نمايد، ولى اگر بعد از ظهر خوب شود روزه آن روز واجب نيست فقط بايد قضاى آن را به جا آورد.
***
یوم الشک و تکلیف مکلفین:
مسأله ۱۳۳۲- یوم الشک يعنى روزى كه انسان شك دارد آخر ماه شعبان است يا اوّل ماه رمضان، روزه آن واجب نيست و اگر بخواهد روزه بگيرد بايد نيّت ماه شعبان كند، يا اگر روزه قضا به ذمه دارد نيّت قضا كند و چنانچه بعداً معلوم شود ماه رمضان بوده از رمضان حساب مى شود، ولى اگر در اثناء روز بفهمد بايد فوراً نيّت خود را به روزه ماه رمضان برگرداند.
***
تردید یا عدول از نیت در روزه واجب:
مسأله ۱۳۳۳- هرگاه در ماه رمضان يا هر روزه واجب معيّن ديگر، از نيّت روزه برگردد، يا مردّد شود كه روزه بگيرد يا نه، روزه اش باطل مى شود، همچنين اگر نيّت كند چيزى كه روزه را باطل مى كند به جا آورد، مثلًا تصميم بر خوردن غذا بگيرد، روزه اش باطل مى شود، هرچند اصلًا غذا هم نخورد، مگر اينكه در آن حال توجّه نداشته باشد كه فلان عمل روزه را باطل مى كند.
***
تردید یا عدول از نیت در روزه مستحب یا واجب غیر معین:
مسأله ۱۳۳۴- در روزه مستحب و روزه واجبى كه وقت آن معيّن نيست (مانند روزه قضا) اگر قصد كند يكى از مبطلات روزه را انجام دهد يا مردّد شود كه به جا آورد يا نه، چنانچه به جا نياورد و پيش از ظهر دوباره نيّت كند روزه اش صحيح است.