*کثیرالسفر:

در یکی از این چهار حالت، کثیر السفر می شود و نماز و روزه اش در بین راه و مقصد کامل است: ۱- در مدت زمان یک ماه، هر روز (هرچند بدون جمعه ها) رفت و آمد کند. ۲- در مدت زمان ۴۵ روز، ۵ روز در هفته رفت و آمد کند. ۳-در مدت زمان دو ماه و بیشتر، حداقل سه روز در هفته (یا ۱۲ روز در ماه) رفت و آمد کند. ۴- در مدت حداقل دو ماه و کمتر از دو سال، حداقل سه روز در هفته در جایی بماند.

***

*سفر اول بعد از ده روز اقامت:

كثیر السفر اگر ده روز يا بيشتر در محلّى بماند، خواه وطن او باشد يا نه، و خواه از اوّل قصد ده روز داشته يا نه، بايد در سفر اوّل نماز را شكسته بخواند و اگر شك كند كه ده روز مانده يا نه، بايد نمازش را تمام بخواند.

***

*سفر اول کثیر السفر:

نمازش کامل است و اگر ماه رمضان است باید روزه بگیرد ولی در سفر اول بنا براحتیاط مستحب دوسه روز اول را شکسته هم ضمیمه کند.

***

*منظور از سفر اول:

سفری است که برای ابتدا و شروع به کار اصلی باشد و سفرهایی که برای تهیه مقدمات است جزء سفرهای اصلی محسوب نمی شود و نماز و روزه کامل نیست.

***

*حکم وطن:

در یکی از این سه حالت، آن جا در حكم وطن او است، نماز و روزه کامل است و نيازى به قصد ده روز ندارد: ۱-داشتن قصد سکونت طولانی مدت مانند یکسال و بیشتر، ۲- ماندن هفته اى حداقل سه روز در مدت زمان حداقل دو سال، ۳-ماندن حداقل چهار ماه در سال (هرچند بصورت پراکنده) در مدت زمان سه سال و بیشتر.

***

*ماندن در جایی به مدت سه روز در هفته:

چنانچه هفته اى حداقل سه روز در جایی بماند و این کار برای مدت حداقل دو سال ادامه داشته باشد، آنجا در حكم وطن خواهد بود، و نيازى به قصد ده روز ندارد و نماز آنها در آن محل کامل و در بین راه شکسته است. ولی اگر کمتر از دو سال باشد حکم کثیر السفر را دارد و نماز و روزه در بین راه و در آن محل کامل است.

***

*نماز و روزه داشجویان و امثال آن:

در صورتى كه قصد دارد براى مدّت طولانى در آنجا سكونت داشته باشد(مثلا یکسال یا بیشتر)، يا هفته اى حداقل سه روز به مدت دو سال یا بیشتر در آنجا باشد، آنجا در حكم وطن خواهد بود، و نيازى به قصد ده روز ندارد. ولی اگر آنجا نمی ماند ولی در هفته حداقل سه روز رفت و آمد دارد، و اين كار براى مدّتى (حداقل دو ماه) ادامه دارد، نماز و روزه در آن محل و بين راه تمام است (ولی در سفر اول بنا بر احتیاط مستحب دو سه روز اول را شکسته هم ضمیمه کند).

***

*سفر اول حکم وطن:

نمازش کامل است و اگر ماه رمضان است باید روزه بگیرد ولی در سفر اول چنانچه کمتر از ده روز می ماند بنا براحتیاط مستحب دوسه روز اول را شکسته هم ضمیمه کند.

***

*اعراض عملی:

هرگاه قصد بازگشت به وطن سابق را جهت سكونت مستمر داشته باشد نماز کامل و روزه صحیح است، ولى اگر عملا مدّت طولانى گذشته (مثلا پنج سال) و هنوز بازنگشته، اعراض عملى حاصل شده، و نماز و روزه اش در آنجا شكسته است. مگر اینکه سالی سه چهار ماه، هر چند به صورت پراکنده در آنجا سکونت داشته باشد.

***

*نماز و روزه در وطن سابق:

هرگاه انسان در محلّى زندگى مى‏كرده و وطن او بوده، چنانچه از آنجا اعراض كند، يعنى ديگر قصد نداشته باشد در آنجا زندگى كند، هر چند گاهى به عنوان مسافرت و ديدار بستگان و دوستان به آنجا برود، نمازش در آنجا شكسته است، خواه در آنجا ملكى داشته باشد يا نه و خواه اقوام و بستگانش در آنجا زندگى كنند يا نكنند، مگر اين‏كه سالی سه چهار ماه (هرچند بصورت پراکنده) در آن جا اقامت داشته باشد.

***

*وطن پدری:

وطن پدر، وطن فرزند و وطن شوهر، وطن زن نیست. البته اگر در یکی از این چند حالت، در آن جا بماند، در حكم وطن و نماز و روزه کامل است و نيازى به قصد ده روز ندارد: ۱-قصد سکونت طولانی مدت مانند یکسال یا بیشتر. ۲- ماندن هفته اى حداقل سه روز در مدت زمان حداقل دو سال. ۳- ماندن حداقل چهار ماه در سال (هرچند بصورت پراکنده)، در مدت زمان سه سال و بیشتر.

***

*نماز زوجه در وطن سابقش:

در صورتی که زن قصد تبعیّت از شوهر را در محلّ سکونت داشته باشد و زوج قصد رفتن به وطن زوجه را جهت سکونت مستمر نداشته باشد، نماز زوجه در وطن سابقش شکسته است؛ مگر اینکه پس از ازدواج به طور متوسّط سالانه ۳ یا ۴ ماه در آنجا سکونت داشته باشد.

***

*قصد ده روز در دو محل:

۱- فاصله دو محل، ۳ الي ۴ کيلومتر باشد: نماز و روزه در هر دو محل، تمام است. ۲- فاصله دومحل، بين ۴ تا کمتر از ۲۱٫۵ کيلومتر است: الف) اگر روزي يکي دو ساعت برود و برگردد نماز و روزه تمام است، حتي اگر از ابتدا، اين گونه قصد کند. ب) اگر بيشتر از يکي دو ساعت برود: چنانچه از ابتدا چنين تصميمي داشته، نماز شکسته است و روزه نيز نمي تواند بگيرد ولي اگر از ابتدا چنين تصميمي نداشت و بعد از گذشتن ده روز يا بعد از خواندن يک نماز چهار رکعتي قصد کرد به اين فاصله برود و به محل اقامه خود بازگردد، نماز و روزه تمام است. ۳- فاصله بيشتر از ۲۱٫۵ کيلومتر است: قصد ده روز به هم می خورد.

***

*شغله السفر – کثیرالسفر – شغله فی السفر:

توضیحی درباره معیار کثرت سفر: لازم نیست سفرها به یک مقصد یا یک منظور باشد بلکه معیار سفرهای متعدد فرد است که چنانچه مجموعا، شرایط را داشته باشد ( مثلا بطور مستمر یک روز برای تحصیل و یک روز برای کار و یک روز برای صله رحم به یک محل یا محلهای متفاوت می رود ) کثیر السفر است ولی در سفرهای دیگر غیر مستمر هرچند به همان محل باشد حکم مسافر را دارد. و لازم نیست یک طرف سفر حتما وطن باشد.

معیار:

1. حداقل یک ماه ( هرچند بدون جمعه ها ) هر روز مسافر باشد.

2. کمتر از دو سال و سه روز در هفته در جایی بماند.

3. حداقل دو ماه و هر ماه سه روز در هفته مسافر باشد.

4. اگر به مدت ۴۵ روز مسافر باشد و هر روز به غیر از پنج شنبه و جمعه (دو روز در هفته) مسافرت کند در این صورت نیز کثیر السفر خواهد بود.

***

*سفر اول:

1. در ابتدا احتیاطا سه چهار روز اول را بصورت جمع می خواند.

2. بعد از توقف ده روز در وطن یا قصد ده روز در محلی، سفر اول شکسته و مابقی روزها کامل است.

***

*قصد اقامت ده روز:

معیار

1. از ساعت ورود روز اول تا همان ساعت در روز یازدهم را باید قصد کند که نام آن، ایام تلفیقی است.

2. اگر از اذان صبح روز اول تا غروب روز دهم بماند (یعنی ده روز و نه شب ) باید نماز را تمام بخواند.

***

*اقامت در دو یا چند محل:

1. اگر فاصله کم باشد مانند ۴ کیلومتر، در دو یا چند محل می تواند اقامت کند. چنانچه از ابتدا به این صورت نیز نیت کند، مانعی ندارد.

2. کمتر از ۲۱/۵ کیلومتر، تا یکی دو ساعت مانعی ندارد هر چند هر روز باشد. چنانچه از ابتدا به این صورت نیز نیت کند، مانعی ندارد.

***

*بازگشت از قصد:

پیش از خواندن یک نماز چهار رکعتی باشد مسافر است، ولی اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی باشد تا وقتی آنجاست نماز تمام است و روزه می گیرد.

***

*وطن و وطن حکمی:

هر فرد حداکثر تا سه وطن می تواند داشته باشد و به هر دلیل در وطن حاضر شود نمازش کامل است و باید روزه بگیرد ولی در بین راه ، حکم مسافر را دارد.

***

*وطن جدید:

معیار

1. حداقل یک سال (۱۲ ماه) در آن محل اقامت داشته باشد.

2. دو سال یا بیشتر و حداقل هر سال ( هرچند به صورت پراکنده ) چهار ماه در آن محل اقامت داشته باشد.

• سفر اول: هرگاه برای اولین بار به شهری میرود که حکم وطن او را پیدا کند چنانچه کمتر از ده روز می ماند احتیاط آن است که سه چهار روز اول جمع کند(یعنی نماز را هم کامل و هم شکسته بخواند) و در سفرهای بعدی در هر صورت نماز او کامل است.

***

*وطن سابق: حداقل (هر چند بصورت پراکنده ) سالی سه ماه در آن محل اقامت داشته باشد.

***

*اعراض از وطن:

1. در نیّت: تصمیم به بازگشت به وطن، در مدت طولانی مثلا برای ۵ سال یا بیشتر از زمان خروج را نداشته باشد.

2. در عمل: تصمیم به بازگشت دارد ولی در عمل بعد از ۵ سال به وطن بازنگشته است.

• عدم اعراض:

1. حداقل ( هر چند به صورت پراکنده ) سالی سه ماه در آن محل اقامت داشته باشد.

2. تا اتمام کار، آن محل در حکم وطن اوست ( مانند دانشجو تا اتمام تسویه حساب ) مگر این که رفت و آمد بسیار کم شود ( مثلا هر ماه یک بار) که در این صورت اعراض حاصل شده است.